Hacmi ne ile nasıl ölçeriz ?
Öncelikle şunun cevabını vermeliyiz , Hacmini ölçeceğimiz madde katı mı ? sıvı mı ? gaz mı ?
Zira katıların , sıvıların ve gazların hacimlerini ölçmek için farklı yöntemler ve farklı aletler kullanıyoruz.
Katıların hacmi
Katıların hacmini ölçmek için küplerden faydalanabiliriz. ( Faydalanabiliriz demek , başka şeylerle de ölçebiliriz anlamına gelir ) Türkiye metrik sistemi kullandığından hacmi , metre küplerle ölçeriz .
1 m³ - 1 metreküp şeklinde okunur. Kenarları 1 metre olan bir küp .
Peki hacmi daha az yada fazla ise ? Tabi ki , daha az olanlar için dm³ ( desimetreküp ) ve santimetreküp ( cm³ ) ve hatta mm³ , daha fazla olanlar için dam³ , m³ ve son olarak km³
Genelde , hacim büyük olsa bile m³ ile ölçmeyi tercih ediyoruz .
Örneğin sınıfımızın hacmi ne kadardır ? gibi bir soruda şu aklımıza gelmeli ;
Sınıfın içini tavana kadar hiç boşluk kalmadan , bu küplerle doldurmak için kaç tane küp gerekli ?
Az kalan yerlere dm³ ve cm³ leri kullanabiliriz.
Peki sınıfımızın hacmini , küplerle değil de , silindirle ölçsek ne olurdu ?
silindirlerle , aralarda boşluk kalacağı için tam olarak ölçemezdik. ( Örneğin bir kutuyu domates salçası kutularıyla doldurmak gibi ) Dolayısıyla silindir kullanmak mantıksız , onun için küp kullanıyoruz.
Örneğin çalışma masanızın hacminden kasıt , içinden kaç tane küp çıkarabilirim ?
Peki , şekli düzgün olmayan , örneğin taşın hacmini nasıl ölçebilirim ?
Taşı suyun hacminden yararlanarak yapabiliriz !
Örneğin ; taşı sıvının içine atarız ne kadar sıvı farkı oluşturdu ise , demekki hacmi o kadar "litre" dir . Litreden de dm³ e geçiş yapabiliriz.
Sıvıların hacmi
Sıvıların hacmini hem m³ -metreküp- ile hemde litre ile ölçebiliriz.
1 m³ içine ne kadar sıvı , örneğin su koyabiliyorsak , o kadar sıvın hacmi 1 m³ dür .
Örneğin , 1 dm³ içine ne kadar sıvı koyabiliriz?
m³ den litreye nasıl çevirebiliriz ?
1 dm³ = 1 Litre , bu şekilde -küp- ten litreye geçiş yapıyoruz.
Şekilde yarım dm³ içine yarım litreye ( 500 ml ) sıvı konulmuş , kabın tamamı doldurunlunca 1000 ml , yani 1 litre olurdu.
Litreden daha az miktarda sıvıları ölçmek için dl ( desilitre ) , cl ( santilitre ) ve ml ( mililitre )
Su sayaçlarınıza ve su faturalarınıza bakın , örneğin tüketilen miktar m³ = 56 yazar . Bu şu demek , yukarıda gördüğünüzün küp kadar su düşünün , tam 56 kez o küpü doldurup , içindeki suyu harcanmıssınız.
Benzinlikten benzin alırken dikkat edin , verilen miktar Litre olarak yazar .
Gazların hacmi
Gazların hacmini yine küple ölçüyoruz . 1 m³ . Gazlar bulunduğu kabın şeklini doldurduğu için tam ölçme nasıl ne şekilde oluyor tam olarak bilemiyorum . Ayrıca gazların hacmi , basınç , sıcaklık gibi etkenlerle değişiyor .
Örneğin , dairelerde yaktığımız doğalgazı m³ hesabı satın alıyoruz . Doğalgaz faturalarınıza bakın , tüketim miktarının yanında m³ yazar .
Peki yukarıda , benzini litre alırken litre olarak aldığımızı söyledik peki benzinlikten otogaz alırken , ne yazıyor dikkat ettiniz mi ?
Yine litre !
Nedeni , LPG ( Liquid Petroleum Gas , Sıvılaştırılmış petrol gazı ) , siz sıvılaştırılmış gaz aldığınız için yine litre olarak veriliyor.
Yorumlar
Yorum Gönder